Eğiten Kitap Stem'den Steam+'a Teoriden Uygulamaya - Mustafa Çevik, Cihad Şentürk, Cihat Abdioğlu Eğiten Kitap

Modern dünyanın, kendisini STEM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) alanlarında yetiştirmiş insanlara inanılmaz derecede ihtiyacı bulunmaktadır. Hayal kurmak, merak etmek, araştırmak, sormak ve sorgulamak toplumumuzun çağdaş medeniyetler seviyesine yükselebilmesi için insanımızda bulunması gereken en önemli özelliklerinden bazılarıdır. Gündelik siyasi tartışmalarla zaman kaybetmek yerine kendini geliştiren 21. yüzyıl becerilerini edinmiş gençlere her zamankinden daha çok ihtiyacımız bulunmaktadır. Çocuklarımızın ülkemize ekonomik bir mucize yaşatmasını istiyorsak, STEM müfredatımızı 21. yüzyıl bilgi, beceri ve yetkinliğiyle zenginleştirmek zorundayız. Bu bağlamda biz bilim insanları bilimle teknoloji ile ilgilenen çocuklarımızın desteklenmesi konusunda üzerimize düşeni yapmalıyız. Bunların başında ise; öğrencilerin, öğretmen adaylarının, öğretmenlerin ve bilime meraklı tüm insanların ufkunu açmaya yardımcı olacak bilimsel eserlerin ortaya konulması gelmektedir. Modern eğitim yaklaşımlarından biri olan STEM’i teorik ve etkinliklerle destekleyerek ders planı kurgusuyla anlatan bu kitabın ülkemiz insanlarına faydalı olacağı kanaatindeyim.

Prof. Dr. Aziz SANCAR

Kuzey Karolina Üniversitesi

 

ÖN SÖZ

Yaşadığımız yüzyılda ülkeler, hızla gelişip; değişen, gelişen bilgi ve teknolojiye ayak

uydurma ve birbirleri ile olan rekabetlerini fiziksel güç yerine zihinsel güç üzerinden ilerletme

amacı gütmektedirler. Tüm bu uyum ve rekabette başarılı olmanın yolu ise eğitimden

geçmektedir. Bu bağlamda, ayrı ayrı disiplinlerle modüler yaklaşımla verilen kazanımlar,

çağımızda eğitimin temel amacı olan düşünen, üreten, ortaya çıkan yeni sorunlara çözümler

geliştiren, kısacası inovasyon eylemini gerçekleştiren bireyler yetiştirmek için yetersiz

kalmaktadır. Yeni dünyanın yeni eğitim trendi çoklu disiplinlerin birlikte işe koşulduğu konu

ağı, sorgulama temelli ve proje merkezli yaklaşımlarla yeni ürünlerin ortaya konulması

şeklindedir. Eğitimde çoklu disipliner çalışmaların başında ise STEM eğitimi gelmektedir.

STEM; fen, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarının baş harflerinin

kısaltmasından oluşmakta olup; STEM eğitimi, bu alanlara ait bilgi ve becerilerin öğretimine,

tasarım merkezli olarak yoğunlaşan yoğunlaşan yeni bir eğitim yaklaşımıdır. STEM eğitimi,

ülkelere sanayileşme yolunda büyük adımlar atabilmek, dünya pazarındaki rekabette

söz sahibi olabilmek, ekonomik avantaj sağlayabilmek, mevcut olan ve gelecekteki yeni

nesil iş alanlarında yeterlilik sahibi nitelikli bireyler yetiştirmek gibi amaçları bakımından

oldukça önemlidir. Bu nedenledir ki STEM eğitimine gerekli önemin verilerek anaokulundan

üniversiteye kadar STEM okuryazarı olan öğrencilerin yetiştirilmesi, bu öğrencilerin sanayi ve endüstri alanlarında bireysel yeterliliklerine göre istihdam edilmesi ülkelerin endüstriyel ve ekonomik kalkınmaları bakımından önemli hedefleri arasında yer almalıdır.

Son zamanlarda STEM eğitimi içerisinde yer alan fen, teknoloji, mühendislik ve

matematik disiplinlerine ek olarak sanatın mühendislik tasarımlarında önemli bir yere sahip

olması nedeniyle STEM yaklaşımına sanat disiplini de entegre edilmeye çalışılmış ve STEM

kısaltması da STEAM (STEM+ART) olarak geliştirilmiştir. STEM+ eğitiminin temel amacı

birbirine entegre edilerek, öğrencilerin bütüncül ve olumlu bir bakış açısı ile problem çözme

yeteneklerini geliştirerek, yaratıcılıklarını ortaya çıkarıp ürünler elde etmelerini sağlamaktır.

Bu kitapta öğrencilerimize, öğretmenlerimize, akademisyenlerimize ve STEM ve STEAM

meraklılarına adım adım gerçekleştirecekleri uygulamalar anlatılmış, bu uygulamalarda hangi stratejiyi ve yöntemi kullanmaları gerektiğinin yanında pahalı olmayan, temini kolay araç ve gereçleri nasıl kullanacakları, bu araç-gereçlerle STEM ürünlerini nasıl geliştirecekleri açık, anlaşılır ve sade bir dille ifade edilmiştir. Kitapta sadece STEM etkinliklerine değil; aynı zamanda STEAM ve diğer STEM+ etkinliklerine de yer verilerek özellikle sanatın ve diğer disiplinlerin öneminin de altı çizilmiştir. Kitapta yer alan etkinliklerin tamamı yazarlar tarafından bizzat denenmiş ve büyük çoğunluğu fotoğraflanmıştır. Kitabın teori bölümünde STEM ve STEM+ akılda soru kalmayacak şekilde anlatılarak çoklu disipliner yaklaşımdan disiplinler üstü uygulamaya nasıl geçildiğinin örneklerle açıklanması kitabın öne çıkan bir diğer avantajıdır.

Bu kitabı özel yapan hususlardan biri de STEM ve STEM+ etkinliklerine geçmeden

önce uygulamaların bir kurguyla başlayıp okuyucuyu güdülemesidir. Son yıllarda Milli

Eğitim Bakanlığı da bu tür uygulamaya dönük çalışmalara önem vermiş, fen bilimleri öğretim programına fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamaları kısmı ekleyerek, öğrencilerin bu kısımdaki süreçte çeşitli ürünler ortaya koymaları ve yılsonu bilim şenliklerinde öğrencilerin bu ürünleri sergilemeleri amaçlanmıştır. Ayrıca okullarda çeşitli atölyelerin ve bilim merkezlerinin kurulmasına ilişkin çalışmalar da yürütülmekte ve bu çalışmalar MEB Vizyon 2023 programında yer almaktadır. Bazı İl Milli Eğitim Müdürlükleri veya özel kurumlar da çeşitli illerde/bölgelerde STEM Merkezleri kurmaktadırlar. Bu kapsamda bu kitabın, hem fen bilimleri derslerinin fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamaları kısmında hem de yukarıda belirtilen çalışmalarda yararlanılan önemli eserlerden biri olacağı düşünülmektedir. Ayrıca, bu kitabın öğrencilerin fen,

teknoloji, temel mühendislik, matematik, sanat ve diğer disiplinlerde yetkinliklerini artıracağı; bunun yanında işbirlikli çalışma, iletişim becerileri, eleştirel düşünme, analitik düşünme, liderlik, karar verme, yenilikçi düşünme, girişimcilik, sosyal sorumluluk alma, bilgi, teknoloji ve medya okuryazarlığı, bilimsel süreç becerileri, yaşam boyu öğrenme gibi 21. yüzyıl becerileri ve üst düzey düşünme becerilerine oldukça önemli katkılar sağlayacağına da inanılmaktadır.

Uzun uğraş ve emeklerin sonucu ortaya konulan bu eserin, içerisinde yer alan STEM,

STEAM ve STEM+ ders planları ve etkinlikleri ile öğretmenlere, öğretmen adaylarına, velilere, öğrencilere kısacası bu alanda kendini geliştirmek isteyen tüm insanlara hitap eden önemli bir başucu eseri olacağı öngörülmektedir. Bu kitabın, kütüphanelerde bulunması gereken kitaplar arasında da yer alacağı ümidiyle STEM severlere ve STEM’e ilgi duyanlara faydalı olması dileklerimizle…